ಬಸವಕಲ್ಯಾಣ: ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಹುಲ್ಲು, ಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಿರುಕು

ಬಸವಕಲ್ಯಾಣ: ನಗರದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕೋಟೆಯೊಳಗೆ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಆಳೆತ್ತರಕ್ಕೆ ಹುಲ್ಲು ಬೆಳೆದಿದ್ದು ಹಾವು, ಚೇಳಿನ ಕಾಟವಿದೆ. ಕೆಲ ಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಿಡ, ಮುಳ್ಳುಕಂಟಿಗಳು ಬೆಳೆದು ಬಿರುಕು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ದೂರದಿಂದ ಬರುವ ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಭಯಗೊಂಡು ಒಳಗಿನ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನೋಡದೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಬಸವಣ್ಣನವರು ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಹಾಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಈ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಕಾರ್ಯಗೈದಿದ್ದರು. ಅವರನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಾಯಕ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರತಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲೂ ಅವರ ಭಾವಚಿತ್ರ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅವರು ಆಸೀನರಾಗಿ ಜನಕಲ್ಯಾಣದ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದ್ದ ಸ್ಥಳದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ನಿರ್ಲಕ್ಷ ತೋರಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಅನಾದಾರ ಸರಿಯೇ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದವರೆಲ್ಲ ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂತಾಗಿದೆ.

ಕೆಲಸಲ ಅದೂ ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಶ್ರಮದಾನದ ಮೂಲಕ ಕೋಟೆಯ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯ ನಡೆದಿದೆ. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯಂ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಆಗಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಕಸ ತೆಗೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಗಿಡ, ಮುಳ್ಳುಕಂಟೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಕಡೆ ಗೋಡೆಯ ಮಣ್ಣು, ಕಲ್ಲುಗಳು ಕುಸಿಯುತ್ತಿವೆ. ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ರಂಧ್ರಗಳು ಕಾಣುತ್ತಿವೆ. ಮುಂದೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟರೆ ಏನಾಗುತ್ತದೋ, ಮೈಮೇಲೆ ಏನು ಬೀಳುತ್ತದೋ ಎಂದು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಹೆದರುವಂತಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೀಯ ಕಟ್ಟಡಗಳಾದ ದರ್ಬಾರ್ ಹಾಲ್, ರಂಗೀನ್ ಮಹಲ್, ನೃತ್ಯ ಸಭಾಂಗಣ, ರಾಜ್ ಮಹಲ್, ರಾಣಿ ಮಹಲ್, ನೌಗಜ್ ತೋಫ್ ಬುರೂಜ್, ಕಡಕ್ ಬಿಜಲಿ ತೋಫ್ ಬುರೂಜ್, ಮೋಟ್ ಕಿ ಬಾವಡಿ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲು ಬೆಳೆದಿದೆ. ಇಲ್ಲೆಲ್ಲ ಹೋಗುವುದಕ್ಕೆ ಇರುವ ದಾರಿಗಳಲ್ಲೂ ಹುಲ್ಲು, ಮುಳ್ಳು ಕಂಟಿಗಳಿವೆ. ಆದರೂ, ಸಂಬಂಧಿತರು ಕಣ್ಣೆತ್ತಿ ನೋಡುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಕೋಟೆಯನ್ನು 11 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಯುದ್ಧಗಳು ಸಂಭವಿಸಿ ಅನೇಕ ಸಲ ಇದರ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿರುವುದು ಬದಲಾದ ಗೋಡೆಗಳ ರಚನೆ ನೋಡಿದಾಗ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂರು ಸುತ್ತಿನ ಕೋಟೆ ಇದಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖವಾದ ಭವ್ಯ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದಿಂದ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಕಂದಕದಲ್ಲಿನ ಚಿಕ್ಕ ದ್ವಾರದಿಂದ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತ ಹೋದಂತೆ ವಿವಿಧ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ಮಹಲುಗಳು ಎದುರಾಗುತ್ತವೆ. ಸುತ್ತು ಬಳಸಿ ಆರು ಒಳದ್ವಾರಗಳಿಂದ ಹಾದು ಹೋದಾಗ ಇದರ ನೆತ್ತಿ ತಲುಪಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಎರಡು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ 100 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಕಂಬ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜವನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹಾರಾಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಧ್ವಜ ಕಟ್ಟೆಯ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲೂ ಹುಲ್ಲು ಇದೆ.

ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆಳರಸರ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು ಇದಾಗಿತ್ತು. ಅನೇಕ ರಾಜ ಮನೆತನದವರು ಇದನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದು ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೂ, ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಈ ಕೋಟೆ ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದೆ. ಸಂಬಂಧಿತರ ಅವಕೃಪೆಯ ಕಾರಣ ಇಲ್ಲಿನ ಕೆಲ ಮಹತ್ವದ ಅವಶೇಷಗಳು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹೂತಿವೆ. ಕೆಲವೆಡೆ ಗೋಡೆ ಕುಸಿತದಿಂದ ಹಾನಿಯೂ ಆಗಿದೆ. ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ಇಲಾಖೆಯವರಾಗಲಿ, ಬಸವಕಲ್ಯಾಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿಯವರಾಗಲಿ ಈ ಕಡೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ ನೀಡಿಲ್ಲ. ಕೂಡಲೇ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಮಾರಕ ಹೇಳಹೆಸರಿಲ್ಲದಂತಾಗುವುದು ನಿಶ್ಚಿತ.